Na co dzień w portfelu każdego dorosłego obywatela nie powinno zabraknąć ważnych dokumentów. Jednym z nich jest dowód osobisty. Do czego służy? W jakich sytuacjach wymagane jest podanie jego numeru? W posługiwaniu się dowodem osobistym należy również zachować szczególną ostrożność. Istnieje szereg zagrożeń związanych z jego niewłaściwym użytkowaniem.

Do czego używany jest numer dowodu osobistego?

Numer dowodu osobistego oraz jego serię tworzą trzy litery oraz sześć cyfr. Widnieje na przedniej stronie dokumentu, który służy do potwierdzania tożsamości właściciela oraz polskiego obywatelstwa. Każda pełnoletnia osoba zamieszkująca Polskę musi posiadać dowód osobisty.

Podanie numeru oraz serii opisywanego dokumentu wymagane jest wtedy, gdy przykładowo podpisujemy umowę o pracę, pożyczamy pieniądze z banku (w ramach kredytu, pożyczki lub chwilówki) czy załatwiamy szereg innych spraw administracyjnych. W przeciwieństwie do numeru PESEL numer dowodu osobistego ulega zmianie wraz z wydaniem nowego dokumentu po przekroczeniu terminu ważności dotychczasowego.

Numer dowodu osobistego nie należy do danych wrażliwych

Wspomniany numer PESEL czy numer dowodu osobistego to informacje, które warto szczególnie chronić i pomimo że w jakimś stopniu związane są ze sferą prywatną ich właścicieli, to nie klasyfikuje się ich jako dane wrażliwe. Dla uściślenia warto podać, że na numer PESEL składa się zakodowana data urodzenia, liczba porządkowa oraz zakodowana płeć i cyfra kontrolna, co pozwala na identyfikację konkretnej osoby fizycznej.

Numer dowodu osobistego tak precyzyjnych informacji nie dostarczy i nie zawiera danych dotyczących zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej. Podobnie jak PESEL nie przynależy do kategorii danych wrażliwych. Ani jedno, ani drugie, nie wystarczy do wzięcia szybkiej pożyczki na wyciąg z konta.

Powód stanowi fakt, że dane wrażliwe dotyczą pochodzenia rasowego lub etnicznego, kwestii genetycznych, religijnych, politycznych, seksualnych czy światopoglądowych. Po zapoznaniu się z dowodem osobistym takich informacji o jego właścicielu nie poznamy, zatem numer oraz seria tego dokumentu nie należą do danych wrażliwych. Numer konta bankowego to także nie dane wrażliwe.

Jakie dane wyłudzają złodzieje tożsamości?

Niestety, ale osoba, który wyłudzi informacje z dowodu osobistego, czyli znajdą się one w niepowołanych rękach, zyska szereg możliwości. Opieranie się na imieniu i nazwisku oraz numerze i serii dokumentu pozwoli jej na zaciągnięcie kredytu, wynajem mieszkania lub pokoju w hotelu, wypożyczenie samochodu czy zawarcie umowy z operatorem telekomunikacyjnym. Realne jest także wyłudzenie kredytu czy zwrotu podatku.

W gruncie rzeczy niewiele potrzeba, aby to wszystko móc uczynić. Obecnie dowody osobiste są mniej pojemne pod kątem zawartych informacji (np. nie umieszcza się na nich adresu zameldowania), ale wciąż okazują się wystarczające, aby złodzieje tożsamości byli w stanie się dorobić i skorzystać na kradzieży danych osobowych.

Czy podawać numer dowodu osobistego? Zależy komu

Przede wszystkim należy odpowiednio ocenić sytuację oraz tego, kto nas prosi o podanie numeru dowodu osobistego. W niektórych przypadkach musimy to uczynić i nie ma miejsca na rozważanie. Koniecznością jest okazanie dokumentu w hotelu, banku, na posterunku policji, w przychodni lub szpitalu albo przy zawieraniu umowy z dostawcą usług telekomunikacyjnych. Jeżeli złapie nas kontroler na braku ważnego biletu, to także należy mu pokazać dowód osobisty. Spisujący dane nie może jednak się z nim oddalić i zacząć z niego korzystać bez obecności właściciela.

Nie należy (z racji ryzyka lub braku konieczności) podawać numeru dowodu osobistego np. w sklepie, wypożyczalni sprzętu (sportowego czy samochodu). Nie wolno również podawać takich informacji drogą telefoniczną, jeżeli nie mamy bezpośrednio kontaktu z daną osobą i nie możemy być stuprocentowo pewni, że jest tym, za kogo się podaje. Przy sprawdzaniu zdolności kredytowej w banku sam numer dowodu nie jest szczególnie potrzebny, ale możemy być poproszeni o jego okazanie.

Zgodnie z zaleceniem Głównego Inspektora Ochrony Danych Osobowych w sytuacji, gdy pojawiają się jakieś wątpliwości, warto poprosić o pokazanie podstawy prawnej, która pozwala na poznanie naszych danych z dowodu osobistego. W ten sposób zrodzony dylemat na pewno zostanie rozwiązany.